เทาเวอร์เครนงานก่อสร้างอาคาร

เทาเวอร์เครน (tower crane) เป็นเครื่องยกหรือปั้นจั่นประเภทหนึ่งที่นิยมใช้ในงานก่อสร้างอาคารสูง สำหรับยกวัสดุต่าง ๆ ขึ้นไปในที่สูงตามจุดต่าง ๆ ที่ต้องการ เช่น การยกบุ้งกี๋คอนกรีตขึ้นไปเท การยกคานที่หล่อสำเร็จขึ้นไปวางในตำแหน่งที่ต้องการ เทาเวอร์เครนจะเหมาะสำหรับงานก่อสร้างขนาดใหญ่และสูงโดยเฉพาะอาคารที่สูงตั้งแต่ 10 ชั้นขึ้นไป

เทาเวอร์เครนที่ใช้กันอยู่ในปัจจุบันสามารถแบ่งไต้ตามลักษณะของการติดตั้งเป็นแบบติดตั้งบนรถ (mobile crane) แบบติดตั้งบนราง (rail mounted) และแบบติดตั้งอยู่กับที่ (stationary) เทาเวอร์เครนทั้ง 3 แบบจะมีลักษณะของโครงสร้างคล้าย ๆ กัน คือจะประกอบด้วยโครงสร้าง ในแนวตั้ง มีลักษณะเป็นหอสูงซึ่งมีขนาดความสูงหลายขนาด แล้วแต่ขนาดของเทาเวอร์เครน และความต้องการในการใช้งานโดยทั่วไปเทาเวอร์เครนขนาดหนึ่ง ๆ สามารถที่จะต่อความสูง ของหอหรือโครงสร้างในแนวตั้งได้ตามความต้องการของงาน แต่ก็จะมีขีดจำกัดอันหนึ่งตามขนาด ของตัวโครงสร้าง ที่ส่วนบนของโครงสร้างในแนวตั้งก็จะมีโครงสร้างในแนวนอนติดตั้งไว้มีลักษณะเป็นแขน โดยแขนในแนวนอนนี้จะติดตั้งอยู่บนแป้นหมุนที่สามารถหมุนได้รอบตัวและแขนในแนวนอนนิยมทำเป็นสองส่วน คือส่วนของแขนที่ใช้ในการยกของ และส่วนของแขนถ่วงซึ่งอยู่ตรงกันข้ามกับแขนที่ใช้ในการยกของ ที่ปลายของแขนถ่วงจะใช้ก้อนนํ้าหนักถ่วง โดยทั่วไปจะใช้แท่งคอนกรีต การใช้แท่นถ่วงนี้ก็เพื่อที่จะให้การทรงตัวของเทาเวอร์เครนในการยกนํ้าหนักดียิ่งขึ้น สำหรับด้านบนของแขนในแนวนอนทั้งสองส่วนจะมีแท่งเหล็กโยงยึดแขนเข้ากับปลายของหอ หรือโครงสร้างในแนวตั้งเพื่อเพิ่มความแข็งแรงของแขนในแนวนอนดังกล่าว

นอกจากตัวโครงสร้างแล้ว เทาเวอร์เครนก็จะต้องมีชุดเครื่องยก ชุดหมุนแขนยก และห้องควบคุม ชุดเครื่องยกโดยทั่วไปจะประกอบด้วยเคเบิลหรือลวดสลิงที่ร้อยผ่านชุดรอกต่าง ๆ  และตัวกว้าน ตัวกว้านมีลักษณะเป็นดรัม (drum) สำหรับม้วนลวดสสิงซึ่งขับเคลื่อนด้วยมอเตอร์ไฟฟ้าและมีชุดเบรกเพื่อใช้หยุดการหมุนของดรัมติดตั้งอยู่ด้วย ตัวกว้านของเทาเวอร์เครนจะมี 2 ชุดคือ ตัวกว้านที่ใช้เลื่อนชุดขอยกของไปในแนวนอนตามแนวของแขนยก (trolley) และตัวกว้านที่ใช้ในการยกชุดขอยกของขึ้นลง (lift) สำหรับชุดหมุนแขนยกจะประกอบด้วยมอเตอร์ไฟฟ้า ขับเคลื่อนเฟืองตัวเล็กเพื่อไปขับเฟืองวงกลมที่ติดอยู่กับแป้นหมุน โดยชุดหมุนแขนยกนี้ก็จะมีระบบเบรกใช้ในการหยุดการหมุนของชุดหมุนแขนยกเช่นกัน ส่วนห้องควบคุมจะติดตั้งอยู่กับโครงที่หมุนไปกับแขนยกซึ่งอยู่ที่ด้านบนของหอ ทั้งนี้เพื่อให้ผู้ควบคุมสามารถมองเห็นส่วนต่าง ๆ ของเทาเวอร์เครนและของที่ยกในขณะทำงานได้ดี

ความสามารถในการทำงานของเทาเวอร์เครนจะขึ้นอยู่กับปัจจัยที่สำคัญ 2 ประการ เช่นเดียวกับเครนหรือจั่นชนิดอื่น ๆ คือ การทรงตัวของตัวแท่นและความแข็งแรงของวัสดุที่ใช้ทำส่วนต่าง ๆ ของเครน ตามรูปที่ 12.21 จะแสดงถึงความสามารถในการทำงานของเทาเวอร์เครน ซึ่งจะเห็นว่านํ้าหนักสูงสุดที่สามารถยกได้นั้นจะขึ้นอยู่กับตำแหน่งที่จะยกในแนวนอนจาก กึ่งกลางของหอ ยิ่งตำแหน่งที่จะยกอยู่ห่างจากกึ่งกลางของหอมากเท่าใด นํ้าหนักสูงสุดที่จะยกก็จะน้อยลงเท่านั้น